تریستور

تِریستور یا تایریستور Thyristor ، یک نیمه رسانای قدرت است که به صورت یک قطع ه چهارلایهای P-N-P-N ساخته میشود. تریستور سه پایان ه آند، کاتد و گِیت دارد. پای ه آند با A ، کاتد با K ، و گیت با G نمایش داده میشوند. آند و کاتد به مدار قدرت متصل میشوند و گیت به مدار کنترل وصل شده و جریان به مراتب کمتری میکشد. از تریستور در دو حالت پایدار روشن و خاموش استفاده میشود 9 نوع تریستور با عملکرد مختلف وجود دارد که در زیر شرح داده شده است.

تریستورهای فاز-کنترلی

در این تریستورها سرعت سوئیچ پایین بوده و در حدود 50 تا 100 میکرو ثانیه است.این تریستورها کاربردهای عمومی مثل کنترل زاویه فاز یا یکسوکننده ای کنترل شده را دارند .معمولا هم با کموتاسیون طبیعی خاموش میشوند.

تریستورهای کلید زنی سریع

در این نوع از تریستورها سرعت سوئیچ از 5 تا 50 میکرو ثانیه است و کموتاسیون اجباری دارند.هرجایی که نیاز به سرعت بالا در قطع و وصل باشد مثل اینورترها و یکسوکننده های دو جهته میتوان از آنها استفاده کرد

تریستورهای خاموش شونده با گیت

این نوع از تریستورها با اعمال یک پالس مثبت به گیتشان روشن میشوند و با اعمال یک پالس منفی این المان n و p به گیتشان خاموش خواهند شد.به دلیل به وجود آمدن یک ناحیه خاص در پیوند قطعات
در حین سوئیچ شدن از حالت صفر به یک سرعت سوئیچش کمی کاهش می یابد. بهترین مزیت GTO نداشتن مدار کموتاسیون و در نتیجه حذف نویزهای اضافی این مدارات است.

تریستورهای تریود دوسویه

همان ترایاک است که در دو جهت میتواند عمل هدایت را با تحریک گیتش انجام دهد.

تریستورهای هدایت معکوس

یک تریستور است که مانند یک دیود به صورت موازی با آن قرار گرفته است.این نوع تریستور در مدارهای چاپر و اینورتر کاربرد دارد زیرا دیود موازی شده تریستور را در برابر جریانهای برگشتی از المانهای اندوکتانسی مثل سلف ها و ترانسها محافظت میکند.

تریستورهای القاء استاتیک

این المان جدید که SITH نام دارد با اعمال یک پالس مثبت به گیتش روشن شده و با اعمال یک پالس مثبت به گیتش خاموش میشود . سرعت این المان در حد 1 تا 5 میکرو ثانیه است که از بقیه انواع تریستورها سریعتر است.همچنین دارای dv/dt و di/dt قابل توجهی است

یکسو سازهای سیلیکون – کنترلی فعال شونده با نور

همان طوری که از اسمش پیدا است به وسیله تابش نور به گیتش فعال میشود و کاربرد آن در سیستمهای ولتاژ و جریان بالا مثل HVDC ها است.

تریستورهای FET کنترلی

از موازی شدن یک MOSFET با یک تریستور تشکیل شده است.خیلی ساده با تحریک گیت MOSFET تریستور روشن میشود.

تریستورهای MOS کنترلی

مشخصات خوب این المان عبارتند از :سرعت سوئیچ بالا،تلفات توان کم،مقدار افت ولتاژ کم در حین هدایت و امپدانس ورودی بالا.